DePIN, DeSci và DeFAI: Sự nổi lên và tiềm năng của các khái niệm mới trong Web3

Với sự phục hồi của thị trường tiền điện tử và những tiến bộ công nghệ không ngừng, lĩnh vực Web3 đã xuất hiện nhiều khái niệm mới, trong đó DePIN, DeSci và DeFAI đặc biệt nổi bật. Những ý tưởng đổi mới này không chỉ thể hiện khả năng vô hạn của công nghệ blockchain mà còn mang đến cơ hội biến đổi hoàn toàn mới cho các ngành công nghiệp truyền thống.

DePIN: Mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung

DePIN có tên đầy đủ là "Mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung", nó sử dụng công nghệ blockchain và cơ chế khuyến khích bằng token để phối hợp và quản lý các cơ sở vật chất trong thế giới thực theo cách phi tập trung. Khái niệm này có thể được truy nguyên từ MachineFi do IoTeX đề xuất vào năm 2021, sau đó được Messari phát triển thêm.

Cốt lõi của DePIN nằm ở việc sử dụng công nghệ blockchain để phối hợp các cơ sở hạ tầng phần cứng vật lý của nhiều cá nhân mà không cần sự cho phép, không cần niềm tin và có thể lập trình. Nó bao gồm nhiều lĩnh vực cơ sở hạ tầng như không gian lưu trữ, lưu lượng truyền thông, điện toán đám mây và năng lượng.

Lấy IoTeX làm ví dụ, các sản phẩm như camera gia đình và thiết bị ghi dữ liệu vật lý mà họ phát hành chính là ứng dụng cụ thể của khái niệm DePIN trong đời sống thực. Gần đây, sự hợp tác giữa IoTeX và Eliza Labs càng kết hợp DePIN với AI Agent, mở ra một khuôn mẫu mới cho khả năng cảm nhận thế giới vật lý của các đại lý AI.

DeSci：Khoa học phi tập trung

DeSci, tức là "khoa học phi tập trung", nhằm mục đích sử dụng công nghệ blockchain để giải quyết nhiều vấn đề tồn tại trong lĩnh vực nghiên cứu truyền thống, như tính công bằng trong đánh giá, phân bổ tài chính, quản lý quyền sở hữu trí tuệ và tính minh bạch của dữ liệu.

DeSci có thể được coi là một cây cầu, kết nối công chúng với sự phát triển công nghệ cao. Nó cho phép người bình thường tham gia vào đầu tư công nghệ theo cách đơn giản và trực tiếp, đồng thời cũng cung cấp cho các nhà khoa học nhiều kênh hơn để có được kinh phí nghiên cứu. Thông qua công nghệ blockchain, toàn bộ quá trình nghiên cứu trở nên minh bạch hơn, tất cả dữ liệu và quyết định đều được ghi lại công khai trên chuỗi.

Sự xuất hiện của DeSci đã thách thức hệ thống "học phái" của giới học thuật truyền thống. Nó cung cấp một môi trường học thuật công bằng và mở hơn, khuyến khích những người mới và các nhà nghiên cứu với quan điểm khác nhau tham gia, phá vỡ sự độc quyền tài nguyên học thuật đã tồn tại lâu nay. Tuy nhiên, DeSci vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức về pháp lý, công nghệ và sự công nhận học thuật trên con đường đạt được mục tiêu của mình.

DeFAI：Sự kết hợp giữa DeFi và AI

DeFAI là sự kết hợp giữa DeFi (tài chính phi tập trung) và AI (trí tuệ nhân tạo), khái niệm mới nổi này nhằm mục đích sử dụng sức mạnh tính toán và khả năng phân tích dữ liệu của AI để nâng cao hiệu quả và độ an toàn của các dự án DeFi.

Trong điều kiện lý tưởng, DeFAI có thể giảm đáng kể rào cản tham gia DeFi cho người dùng. Ví dụ, người dùng có thể phát lệnh giao dịch trực tiếp bằng ngôn ngữ tự nhiên, trong khi AI sẽ chịu trách nhiệm phân tích yêu cầu, tìm kiếm nguồn thanh khoản tốt nhất, tạo dữ liệu giao dịch và hướng dẫn người dùng hoàn thành việc ký kết.

Tuy nhiên, việc ứng dụng DeFAI vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Chẳng hạn, khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên của AI có đủ để thực hiện chính xác các chỉ thị giao dịch tài chính phức tạp hay không, và làm thế nào để đảm bảo tính an toàn và kịp thời của giao dịch trong khi vẫn cung cấp sự tiện lợi. Việc giải quyết những vấn đề này có thể cần đến những bước đột phá hơn nữa trong công nghệ AI, thậm chí có thể cần sự hỗ trợ của các công nghệ cách mạng như giao diện não-máy.

Mặc dù các khái niệm DePIN, DeSci và DeFAI hiện vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu, nhưng chúng đã thể hiện tiềm năng to lớn. Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ, sự hoàn thiện của hệ sinh thái và sự nâng cao nhận thức của thị trường, những ý tưởng đổi mới này có khả năng gây ra những biến đổi sâu sắc trong từng lĩnh vực của chúng. Quan trọng hơn, sự tương tác và phát triển hợp tác giữa chúng có thể cùng nhau hình thành một hệ sinh thái kinh tế số mới, mở hơn, hiệu quả hơn và thông minh hơn.