Quản trị DAO: Khám phá mô hình hợp tác mới trong thời đại Blockchain

Trong thế giới vật lý truyền thống, các loại hình quản trị thường được quyết định bởi một hoặc nhiều trung tâm, tuân theo hệ thống phân cấp nghiêm ngặt. Tuy nhiên, với sự ra đời và phát triển của Bitcoin, một tư duy hoàn toàn mới dần dần hình thành - hệ thống hợp tác mà mọi người đều có thể tham gia.

Khái niệm DAO ban đầu xuất phát từ mạng Ethereum. Khoảng hai năm trước, khi ICO đang thịnh hành, mọi người đã tưởng tượng ra một hình thức tổ chức xã hội mới từ mạng Ethereum. Thông qua hợp đồng thông minh, bất kỳ ai cũng có thể huy động vốn và phát hành token trên mạng, những người nắm giữ token có thể tham gia quản trị dự án, không cần cấp phép và mọi người đều bình đẳng, mã chính là luật. Đây là hình thành đầu tiên của tư tưởng quản trị DAO, mặc dù chưa hoàn thiện. Sau hai năm khám phá và thực hành, hình thức tổ chức xã hội mới này dần được hoàn thiện.

DAO( Tổ chức tự trị phi tập trung) dựa trên triết lý cốt lõi của Blockchain, là hành vi hợp tác do một nhóm đạt được đồng thuận tự phát tạo ra, cùng sáng tạo, cùng xây dựng, cùng quản lý, cùng chia sẻ. Nó là sản phẩm giải quyết vấn đề niềm tin giữa con người của Blockchain, là một sự tiến hóa cách mạng trong lịch sử hợp tác của nhân loại. Bitcoin như một giao thức phân phối phi tập trung đầu tiên, được coi là DAO hoàn chỉnh đầu tiên. DAO cần lập trình ban đầu, nhưng một khi các quy tắc được thiết lập, nó sẽ hoạt động tự động, thực hiện chức năng mà không bị can thiệp từ bên ngoài.

DAO lý tưởng nên có những đặc điểm sau: kiểm soát yếu, phân trung tâm, cơ chế tự quản, kiến trúc mạng và kết nối liên kết, v.v. Điều này hoàn toàn khác với xã hội công nghiệp, là cấu trúc xã hội, mô hình kinh doanh và mối quan hệ con người mới trong kỷ nguyên thông tin. Khi thiết kế cơ chế vận hành của DAO, cần xem xét nhiều yếu tố như mục tiêu và văn hóa tổ chức, hệ thống quy tắc, khuyến khích token, v.v. Trong trạng thái lý tưởng, việc quản lý DAO nên được mã hóa, lập trình và tự động hóa.

Tuy nhiên, quản trị DAO đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong thực tế. Nó không chỉ đơn giản là một hệ thống bỏ phiếu, mà còn liên quan đến nhân tính, hình thái xã hội và những trò chơi phức tạp về lợi ích. Việc đạt được quyết định thực sự từ toàn dân gần như là không thể, thường chỉ có một số ít các bên liên quan cốt lõi mới nghiêm túc xem xét sự phát triển của giao thức.

Hiện nay, trong lĩnh vực Blockchain, việc khám phá về quản trị DAO vẫn chưa tìm ra giải pháp hoàn hảo. Một số công cụ quản trị như Snapshot cung cấp không gian quản trị công khai và minh bạch, nhưng vẫn cần phải phát triển thêm. Đối mặt với hình thức tổ chức xã hội mới này, chúng ta cần nhìn nhận bằng con mắt phát triển, không ngừng đào sâu khám phá và thực hành.