Ranh giới pháp lý trong tranh chấp đầu tư tiền ảo: Phân biệt dân sự và hình sự

Kể từ khi các chính sách quản lý tiền ảo được ban hành vào năm 2021, thái độ của Trung Quốc đại lục đối với tiền ảo luôn là cho phép công dân đầu tư, nhưng không cung cấp sự bảo vệ pháp lý, rủi ro tự chịu. Tiền ảo không được xem là tiền tệ hợp pháp, không thể lưu thông trên thị trường. Điều này đã dẫn đến một số khó khăn trong thực tiễn tư pháp, các vụ án dân sự rất khó để khởi kiện, trong khi tiêu chuẩn chứng minh của các vụ án hình sự lại rất cao.

Tuy nhiên, các cơ quan tư pháp ngày càng công nhận thuộc tính tài sản của tiền ảo chính thống. Đôi khi thậm chí có những tình huống cực đoan, tranh chấp đầu tư thuần túy cũng bị xử lý như các vụ án hình sự. Do đó, việc phân biệt rõ ràng giữa tranh chấp dân sự trong đầu tư tiền ảo và tội phạm hình sự trở nên đặc biệt quan trọng.

Phân tích trường hợp

Trong một vụ án công khai tại Tòa án Trung cấp thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, bị cáo Diệp某某 bị kết án 11 năm tù vì tội lừa đảo. Tóm tắt vụ án như sau:

Từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2022, một người tên là Ye đã bịa ra một dự án đầu tư, hứa hẹn lợi nhuận cao, dụ dỗ nhiều người đầu tư tổng cộng 2.500.000 nhân dân tệ (bao gồm 500.000 nhân dân tệ tương đương với USDT). Ye đã sử dụng phần lớn số tiền để tiêu xài cá nhân và trả nợ. Khi không thể thanh toán lãi suất và hoàn trả vốn gốc, các nạn nhân đã báo cáo với cảnh sát.

Tòa án đã bác bỏ hai lý do kháng cáo mà Yếu Mỗ Mỗ và luật sư bào chữa của anh ta đưa ra:

1. Giữa Yến某某 và nạn nhân là mối quan hệ cho vay dân sự.
2. Bằng chứng không đủ để chứng minh rằng Yến某某 đã nhận 50 triệu Tiền ảo.

Sự khác biệt giữa tranh chấp dân sự và lừa đảo hình sự

Điểm khác biệt giữa tranh chấp dân sự và lừa đảo hình sự chủ yếu phụ thuộc vào việc người thực hiện hành vi có ý định chiếm đoạt tài sản trái phép hay không, cũng như liệu họ có thực hiện hành vi lừa đảo hay không. Trong vụ án này, tòa án xác định lý do chính để kết luận rằng Ye某某 cấu thành tội lừa đảo bao gồm:

1. Sử dụng một phần số tiền đầu tư để trả nợ cá nhân.
2. Một phần tiền được sử dụng để cho người khác vay và đầu tư vào tiền ảo.
3. Nhận 1 triệu nhân dân tệ sau đó nhanh chóng mua xe hơi Mercedes.
4. Nhận khoản đầu tư khi đã có nợ nước ngoài, không có bất động sản.
5. Thu nhập hàng tháng không đủ để trả tiền vay xe, chi tiêu vượt quá thu nhập.
6. Làm giả các bản ghi chuyển khoản tiền ảo, trước khi vụ án xảy ra không tích cực hoàn trả.

Tiền ảo như một đối tượng lừa đảo

Tòa án xác định rằng tiền ảo có khả năng quản lý, khả năng chuyển nhượng và giá trị, có thể được sử dụng làm đối tượng của tội phạm lừa đảo. Trong vụ án này, tòa án đã dựa vào bản ghi trò chuyện WeChat và lời khai của bị cáo để xác định rằng Yếu nào đó đã lừa đảo số tiền trị giá 500.000 nhân dân tệ USDT.

Thiệt hại đầu tư không tương đương với lừa đảo

Không phải tất cả các khoản lỗ đầu tư vào tiền ảo đều cấu thành tội phạm lừa đảo. Trong thực tiễn tư pháp, việc xác định có cấu thành tội lừa đảo hay không thường xem xét các yếu tố sau:

1. Người thực hiện có mục đích chiếm đoạt bất hợp pháp hay không
2. Có tồn tại hành vi bịa đặt sự thật hoặc che giấu sự thật hay không?
3. Nạn nhân có phải dựa trên sự hiểu lầm mà xử lý tài sản không
4. Dòng tiền và mục đích sử dụng có thực sự, hợp pháp không?

Kết luận

Lĩnh vực đầu tư tiền ảo vừa có cơ hội vừa có rủi ro. Từ thực tiễn tư pháp, các tranh chấp liên quan thể hiện xu hướng phức tạp giữa dân sự và hình sự. Các nhà đầu tư nên nâng cao nhận thức về rủi ro, đưa ra quyết định thận trọng, và khi gặp tổn thất, cần đánh giá một cách lý trí về con đường bảo vệ quyền lợi. Chỉ khi tiến bước trong khuôn khổ quy định, chúng ta mới có thể đạt được sự cân bằng động giữa phát triển công nghệ và bảo đảm pháp luật.